بوتاکس چیست و چه کاربرد هایی دارد؟
همانطور که احتمالا همه ی ما به دفعات شنیده ایم ،بوتاکس نوعی سم می باشد. درواقع بوتاکس یک نوروتوکسین ضعیف شده است که توسط کلوستریدیوم بوتولینوم تولید می شود. این سم به نام بوتولوس نام گذاری شده است که به معنای سوسیس می باشد. نحوه ی نام گذاری این سم به نحوه ی کشف باکتری تولید کننده ی آن مربوط می باشد.
در اوایل قرن 19 دلیل نوعی مرگ ناشی از فلجی در اثر ورود یک سم به بدن کشف شد که آن سم کشنده توسط بوتولینوم تولید شده بود. این سم در اثر مصرف سوسیس و کنسرو ها و یا غذای آلوده به آن باکتری وارد بدن می شد.
شروع حرکت عضلات ارادی به این گونه است که با ارسال فرمان از مغز منقبض و منبسط خواهند شد . این دستور ها به وسیله ی آزاد شدن نوعی از مواد شیمیایی در پایانه های سلول های اعصاب حرکتی به عضلات می رسند. محل اثر سم بوتولینوم پایانه ی عصبی عضلات می باشد . به این صورت که با ورود به پایانه ی عصبی به طور موقت مانع از انتقال سیگنال از پایانه ی عصبی به عضلات شده و از انقباض جلوگیری می نماید.
هرچه میزان این سم و غلظت آن بالاتر باشد حرکت عضله را ضعیف تر و در بالاترین حد مختل می نماید. بوتاکس با اختلال در اعصلاب حرکتی اثر میکند و پس از استفاده حس منطقه حفظ خواهد شد.
مصارف بوتاکس در پزشکی و زیبایی
پس از کشف سم بوتولینوم و مطالعه در مورد مکانیسم اثر آن پزشکان در حدود سالهای 1990 برای اولین بار در عرصه ی درمان از این سم در درمان استرابیسم (لوچی که در اثر اختلال عضلات چشم بوجود می آید) و بلفارواسپاسم (اختلال انقباضی پلک) مورد استفاده قرار گرفت.
تکامل این مطالعات باعث شد که در نهایت سازمان غذا و دارو FDA ،سم تضعیف شده بوتولینوم را به عنوان درمانی برای خطوط صورت ناشی از انقباض عضلات تایید نماید.
همانطور که میدانید خطوط ایجاد شده در صورت مانند : خطوط بین ابرو ها ،خطوط پیشانی ،خطوط پنجه کلاغی و … در اثر تقویت شدن عضلات به دنبال برخی حرکات صورت می باشد. به بیان ساده تر در افرادی که بطور مداوم اخم میکنند ،عضلاتی که با انقباض آنها ابرو ها به سمت یکدیگر کشیده می شوند تقویت خواهند شد. این موضوع سبب می شود در دراز مدت ابرو ها به سمت خط وسط متمایل شده و خط ایجاد شده هر روز عمیق تر و ماندگار شود.
مکانیسم بوتاکس در رفع این خطوط ، تغییر این عضلات از حالت انقباض به حالت استراحت می باشد.با تزریق بوتاکس در این ناحیه پیام انقباض به عضلات منتقل شده و عضله ریلکس می شود.در ننتیجه دیگر اخم و خط اخم شکل نخواهد گرفت.
برند های بوتاکس
فرآورده حاصل سم بوتولینوم در طی زمان توسط برند های مختلفی تولید شد که در زمان های مختبف مورد تایید سازمان غذا و دارو FDA قرار گرفت. مانند برند های : بوتاکس ساخت شرکت آلرگان، دیسپورت انگلستان، زئومین آلمان
برند دیسپورت هم اکنون پرمصرف ترین بوتاکس در ایران می باشد. اما نمونه های دیگری از بوتاکس وجود دارد که با اثر بخشی مشابه و قیمت کمتر در ایران موجود بوده و مجوز مصرف داخلی نیز دارند. این برند ها مجوز سازمان غذا و دارو FDA را دریافت نکرده اند . مانند : نورونوکس محصول کره و مسپورت که ساخت ایران می باشد.
کاربرد های بوتاکس
بوتاکس در دو زمینه ی زیبایی و درمانی مورد استفاده قرار میگیرد.
+ مصارف درمانی تزریق بوتاکس
– مشکلات چشم ناشی از اسپاسم عضلات مانند: استرابیسم، بلفارواسپاسم، افتادگی پلک
– اسپاسم عضلات گردن و تیک گردن
– درمان میگرن
– کاهش ترشح بیش از حد بزاق دهان
– کاهش تعرق در هایپر هیدروز در مناطقی مانند: دست و پا و زیر بغل
( بوسیله ی تزریق بوتاکس در نواحی قرارگیری غدد عرق و مسدود نمودن انتقال پیام های عصبی محرک غدد عرق)
– اصلاح میزان بالا رفتن لب یالا در زمان خنده در افرادی که این جا به جایی بطور شدید شکل میگیرد.
– رفع نوعی از بی اختیاری ادراری با تزریق در مثانه
– رفع مشکل آشالازی ( انقباض عضله ی دریچه ورودی معده و انباشته شدن غذا در مری)
+ کاربرد های زیبایی تزریق بوتاکس
– درمان و محو نمودن خطوط اطراف چشم ( پنجه کلاغی ) ، خطوط بین دو ابرو (اخم)، خطوط افقی پیشانی، خط خنده، خطوط اطراف لب
– لیفت نوک بینی
– لیفت گوشه های لب ها
– بالا و یا پایین بردن دم ابرو ها